บอมเมอร์แมน (Bomberman) เป็นเกมแก้ปัญหาอีกชนิดหนึ่ง ที่ได้รับความนิยมและเป็นที่รู้จักของคนทั่วโลก ลักษณะที่โดดเด่นที่สุดของเกมคือระเบิด ซึ่งเกมนี้ ผู้เล่นจะต้องบังคับตัวละครในเขาวงกต แล้วทำลายศัตรูด้วยระเบิด จึงจะผ่านด่านได้
บอมเมอร์แมน ถูกผลิดเป็นครั้งแรกโดยบริษัท ฮัตสันซอฟต์ ประเทศญี่ปุ่น และถูกพัฒนามาอย่างต่อเนื่องมาแล้วหลายรุ่นและนับไม่ถ้วน ซึ่งเกมนี้ รู้จักกันในไทยว่า เกมวางระเบิด หรือเรียกว่า บอมบ์เบอร์แมน นั่นเอง

วิธีการเล่นเบื้องต้นที่ควรทราบ
ขณะที่เล่นบอมเมอร์แมนในแต่ละด่าน ก็จะพบอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่มีคุณสมบัติ แตกต่างกันออกไป ผู้เล่นควรไปเก็บอุปกรณ์เหล่านี้ เพื่อความสะดวกเล่นด่านต่อไป แต่ขณะเดียวกัน ก็มีอุปกรณ์บางชนิดที่เป็นโทษได้เช่นกัน
อุปกรณ์ที่พบในเกมบอมเมอร์แมน จะมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

อุปกรณ์ต่าง ๆ ที่พบขณะเล่นเกม
เป็นสิ่งที่พบในได้เกมบอมเมอร์แมนทุกรุ่น อุปกรณ์ทั่วไปมักจะมีดังนี้

เพิ่มไฟ (Fire Up) ลักษณะภาพจะเป็นรูปหัวไฟยิ้ม เมื่อผู้เล่นเก็บอุปการณ์สิ่งนี้ จะทำให้เพิ่มพลังระบิด 1 ระดับ แต่ จะมีอุปกรณ์พิเศษอีกอย่างหนึ่ง คือ ไฟเต็ม (Full Fire) ลักษณะภาพจะเป็นรูปหัวไฟยิ้มแบบร่าเริง ถ้าเก็บแล้ว จะทำให้พลังระเบิดเต็มประสิทธิภาพ
เพิ่มระเบิด (Bomb Up) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดตรง ๆ เมื่อเก็บอุปกรณ์สิ่งนี้ ผู้เล่นสามารถววงระเบิดได้เพิ่มอีก 1 ลูก
รองเท้าสเก็ต (Skates) ลักษณะจะเป็นรูป สเก็ตสีฟ้า มีล้อเลื่อน เมื่อเก็บอุปกรณ์สิ่งนี้ จะเพิ่มความเร็วได้ 1 ระดับ
ผ่านระเบิด (Bomb Pass) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดและมีสายลมเหมือนพุ่งมาจากขวาไปซ้าย เมื่อเก็บอุปกรณ์สิ่งนี้ จะสามารถเดินผ่านระเบิดได้
ผ่านกำแพง (Wall Pass) ลักษณะจะเป็นรูปกำแพงแล้วมีสายลมพุ่งออมาจากขาวไปซ้าย ซึ่งรุ่นเก่าบางรุ่นจะเป็นรูปคนวิ่ง เมื่อเก็บอุปกรณ์สิ่งนี้ ผู้เล่นสามารถเดินผ่านกำแพงอิฐบล็อกได้ แต่ ไม่สามารถผ่านบล็อกเหล็กได้ อุปกรณ์ทั่วไป
อุปกรณ์ประเภทนี้ จะทำให้ผู้เล่นมีความสามารถใช้การกระทำต่าง ๆ กับลูกระเบิดได้ ไม่ว่าจะเป็นเตะ โยน ชก เป็นต้น ซึ่งมีรายระเอียดดังนี้

เตะระเบิด (Bomb Kick) ลักษณะจะเป็นรูปเท้า เตะใส่ระเบิด ถ้าเก็บอุปกรณ์นี้แล้ว สามารถเตะระเบิดไปจนสุดได้ แต่จะไม่สามารถผ่านระเบิดได้ ถ้าเคยเก็บผ่านระเบิดมาก่อนหน้านี้
นวม (Punch) ลักษณะจะเป็นรูปนวมสีแดง ถ้าเก็บอุปกรณ์นี้แล้ว สามารถชกระเบิดให้กระเด็นออกไปข้างหน้าได้ ซึ่งบางรุ่นสามารถชกกำแพงให้พังได้
ถุงมือ (Glove) ลักษณะจะเป็นรูปถุงมือสีฟ้า ถ้าเก็บอุปกรณ์นี้แล้ว สามารถยกระเบิดและขว้างปาไปข้างหน้าได้ (วิธีการใช้นี้ค่อนข้างซับซ้อน วิธีการใช้คือ ให้กดปุ่มวางระเบิด 1 ครั้ง แล้วกดซ้ำตรงที่ระบิด จะกลายเป็นยกขว้างทันที ถ้ากดค้าง จะเป็นการยกระเบิด ซึ่งสามารถยกไปโยนไว้ที่ไหนก็ได้) อุปกรณ์ที่เป็นผลต่อผู้เล่น
อุปกรณ์ประเภทนี้ จะทำให้ลูกระเบิดมีความสามารถต่าง ๆ ได้ ซึ่งมีรายระเอียดดังนี้

ระเบิดบังคับ (Remote Control) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดอยู่ในรูปหัวใจ ซึ่งแสดงให้เห็นว่า เราะจะระเบิดมันเมื่อไหร่ก็ได้ตามใจตัวเอง ดังนั้น ถ้าเก็บอุปกรณ์นี้แล้ว ระเบิดที่วาง จะเป็นรูประเบิดสีน้ำเงินบังคับ ซึ่งเราจะสามารถระเบิดเมื่อไหร่ก็ได้ ตามความต้องการ และจะไม่ระเบิดจนกว่าผู้เล่นจะสั่งการให้ระเบิด (ตัวอย่างเช่น รอระยะศัตรูเข้ามาอยู่ในแนวระเบิด แล้วระเบิดใส่ศัตรูได้อย่างง่ายดาย)
ระเบิดหนาม (Spiky bomb) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดหนามตรง ๆ ถ้าเก็บแล้ว ระเบิดที่วางจะเป็นระเบิดหนาม เมื่อเกิดการระเบิด จะทำให้ระเบิดผ่านทะลุกำแพงทั้งหมดในแรงรัศมีของระเบิด (หมายความว่า ระเบิดมีแรงอยู่ในระดับ 3 ถ้ามาวางระเบิดใกล้กำแพง 3 บล็อก เมื่อเกิดระเบิด ทั้ง 3 บล็อกจะถูกระเบิดเสียหายทั้งหมด)
ระเบิดอุจจาระ (Cherry Bomb) ลักษณะจะเป็นรูปคล้ายกระเทียมสีฟ้า บางเกมเป็นสีชมพู หรือมีลักษณะคล้ายอุจจาระ ถ้าเก็บแล้ว ระเบิดที่วางจะมีลักษณะคล้ายอุจจาระ เมื่อถูกเตะ จะไม่ยอมหยุดอยู่กับที่ (ถ้าชนกำแพงจะทำให้กระเด็นกลับมา) หากโยนระเบิดนี้ จะทำให้ระเบิดกระเด็นไปอย่างไร้ทิศทางจนกระทั่งหยุดอยู่ที่ใดที่หนึ่ง ระเบิดแบบนี้อาจทำจนผู้เล่นเกิดความสับสนได้
ระเบิดพลัง (Power Bomb) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดที่เขียนรูปตัว P ไว้ตรงกลาง ถ้าเก็บแล้ว ลักษณะระเบิดที่วางจะมีรูปตัว P ติดอยู่ตรงระเบิด และพลังระเบิดจะมีพลังแรงสูงสุด แต่จะมีผลเฉพาะลูกระเบิดลูกแรกเท่านั้น ส่วนลูกอื่น ๆ ไม่มีผล
ระเบิดกับดัก (Mine) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดสีฟ้าคล้ายห่วงยาง ถ้าเก็บแล้ว จะมีผลเฉพาะลูกระเบิดลูกแรกเท่านั้น ลักณะลูกระเบิดกับดักที่วางไว้ จะหายไป จนกว่าจะมีผู้เล่นคนอื่นมาเหยีบโดนหรือโดนเปลวระเบิด เมื่อเกิดลักษณะเช่นนี้ ก็จะปรากฏระเบิดทันที
ระเบิดสีแดง (Danger Bomb) ถ้าเก็บแล้ว ระเบิดที่วาง จะระเบิดเป็นวงกลมกว้าง 360 องศา จากลูกเดิมที่ระเบิดเป็น 4 ทิศ จะมีผลเฉพาะลูกระเบิดลูกแรกเช่นกัน อุปกรณ์ที่เป็นผลต่อลูกระเบิด
อุปกรณ์ประเภทนี้ มีความสามารถต่าง ๆ ได้หลายอย่างและนอกเหนือจาก 3 ประเภทที่กล่าวมี ซึ่งรายละเอียดมีดังต่อไปนี้

หัวใจ (Heart) ถ้าเก็บแล้ว สามารถคุ้มกันชีวิตได้ 1 ครั้ง ในกรณีที่โดนระเบิด หรือสัมผัสศัตรู
เสื้อเกราะ (Jacket) ถ้าเก็บแล้ว สามารถป้องกันตัวเองได้ในระยะสั้น ๆ ราว ๆ 10 ถึง 30 วินาที
เพิ่มชีวิต (Extra Life) ถ้าเก็บแล้ว สามารถเพิ่มชีวิตได้ 1 ชีวิต ซึ่งในแต่ละรุ่นมีรูปภาพเป็น 1UP บ้าง หรือไม่ก็เป็นรูปตัวบอมเมอร์แมน
ไฟเต็ม (Full Fire) เป็นลักษณะที่กล่าวเพิ่มเติมจาก เพิ่มไฟ (Fire Up) มาแล้ว ถ้าเป็บอุปกรณ์นี้ จะทำให้พลังระเบิดเต็มประสิทธิภาพ
ระเบิดเส้นตรง (Line Bomb) ลักษณะจะเป็นรูประเบิดซ้อน 3 ลูก ถ้าเก็บแล้ว สามารถวางระเบิดทีเดียวได้หลายรูปเป็นแนวเส้นตรง
อุปกรณ์เพิ่มคะแนน (Score Item) แทบทุกรุ่นจะมีอุปกรณ์แบบนี้อยู่ถ้าเก็บแล้ว จะเพิ่มคะแนนเป็นจำนวนหนึ่ง ซึ่งรูปอุปกรณ์จะแตกต่างกันในแต่ละรุ่น เช่น รูปผลไม้ เป็นต้น
ไข่ (Egg) เป็นอุปกรณ์พิเศษอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งข้างในจะเป็นจิงโจ้ผสมกระต่าย ซึ่งชื่อในเกมเรียกว่า ลูอี้ (Louie:ルーイ) หรือมังกรต่าง ๆ ซึ่งเรียกว่า ไทร่า (Tirra:タイラ) ถ้าเก็บแล้วเราสามารถขี่จิ้งโจ้หรือมังการได้ และจะมีสีที่แตกต่างกันในแต่ละครั้งเมื่อเก็บ ความสามารถของจิงโจ้หรือมังกรที่ขี่ มีดังนี้ (กล่าวเฉพาะจิงโจ้เท่านั้น)

• กระโดด (จิงโจ้สีชมพู)
  เตะระเบิด (จิงโจ้สีฟ้า)
  เตะกำแพง (จิงโจ้เหลือง)
  พุ่งไปข้างหน้า (จิงโจ้เขียว) อุปกรณ์พิเศษ
  อุปกรณ์ประเภทนี้ ควรหลีกเลี่ยง และอย่าไปเก็บอุปกรณ์สิ่งนี้ เพราะเป็นผลในด้านลบหรือเป็นโทษนั่นเอง ซึ่งอุปกรณ์ด้านลบมีดังนี้
  
  หัวกะโหลก (Skull) ถ้าเก็บแล้ว จะทำให้เกิดอาการผิดปกติต่าง ๆ ซึ่งไม่เหมือนกัน และมีอาการที่ผิดปกติต่าง ๆ ดังนี้
  
  
  
  • เดินเอง
    เดินผิดทิศ
    วางระเบิดไม่ได้
    วางระเบิดเอง
    เดินช้าสุด
    เดินเร็วสุด
    ระเบิดทำงานช้ากว่าปกติ
    ระเบิดทำงานเร็วกว่าปกติ
    เปลวระเบิดน้อย
    สลับที่กับผู้เล่นคนอื่น ๆ
    
    
    
    • ลักษณะนี้ ถ้าเดินไปสัมผัสกับผู้เล่นอื่น จะทำให้ผู้เล่นอื่นติดไปด้วย วิธีการทำให้หายจากอาการผิดปกติเหล่านี้คือ
      
      
      
      • เดินไปสัมผัสกับผู้เล่นคนอื่น ๆ แล้วเราจะหายได้เอง (ซึ่งได้ผลในบางรุ่น)
        รอจนกว่าจะหาย ในระยะเวลาประมาณ 30 วินาที
        เก็บอุปกรณ์ชิ้นอื่น ๆ แล้วมันจะหลุดได้เอง
        รองเท้าแตะ (Sandals) ถ้าเก็บแล้ว จะทำให้ลดความเร็วลง 1 ระดับ
        ลดไฟ หรือ น้ำ (Fire Down) ถ้าเก็บแล้ว จะลดเปลวเพลิงระเบิด 1 ระดับ
        ลดระเบิด (Bomb Down) ลักษณะเป็นรูประเบิดที่ถูกเครื่องหมายกากบาท (X) ทับไว้ ถ้าเก็บแล้ว จะลดการวางระเบิด 1 ลูก (เช่น ถ้าเราวางระเบิดได้ 5 ลูก ถ้าเก็บอุปกรณ์ชิ้นนี้ จะทำให้เราวางได้แค่ 4 ลูก) อุปกรณ์ที่เป็นผลทางลบ
        หมวดเกมต่าง ๆ ของบอมเมอร์แมนในแต่ละรุ่น แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
        
        หมวดเกม
        เป็นหมวดที่เล่นตามเนื้อเรื่องต่าง ๆ โดยพิ้นฐานการเล่นหมวดนี้เคยกล่าวมาแล้วที่ วิธีการเล่นเบื้องต้นที่ควรทราบ เมื่อเราเล่นหมวดนี้ จะเล่นกันประมาณ 50 ด่าน บางเกมจะมีหัวหน้าหรือบอสให้ปราบ หรือมีด่านโบนัสให้เก็บคะแนนพิเศษได้ ขอบเขตสำหรับหมวดเล่นตามปกติของบอมเมอร์แมนในแต่ละรุ่นโดยทั่วไปมีลักษณะดังนี้
        
        ปราบศัตรูให้หมด เก็บอุปกรณ์ และหาทางออก
        บางรุ่นมีปราบหัวหน้า หรือ ด่านโบนัส
        ถ้าแพ้จนจบเกม จะมีรหัสปรากฏให้เราจำรหัสนั้นเพื่อนำมาใส่ในการเล่นต่อจากด่านที่ค้างไว้ได้
        แทบทุกรุ่นจะมีเนื่อเรื่องกำกับอยู่ ทำให้เกิดสีสันและความสนุกสนานต่อผู้เล่น หมวดเล่นปกติ (Normal Mode)
        เป็นหมวดที่เล่นต่อสู้ผู้เล่นอื่น ๆ ซึ่งสร้างความสนุกสนานเพิ่มขึ้นในบอมเมอร์แมน เป้าหมายของหมวดนี้คือ หาผู้ชนะ 1 ใน 4-5 คน ที่เล่นบอมเมอร์แมนได้เก่งที่สุด
        
        หมวดเล่นต่อสู้ (Battle Mode)
        หมวดเล่นต่อสู้มีรายละเอียดการปรับตัวเลือกมาก จึงมีขั้นเบื้องต้นดังนี้
        เมื่อจบขั้นตอนทั้งหมดจะเข้าสู่การเล่น โดยที่ผู้เล่นทั้งหมด จะต้องโจมตีคู่ต่อสู้ให้แพ้ให้หมด จนกระทั่งเหลือผู้ชนะเพียง 1 เดียว แต่บางครั้งจะมีการเสมอกัน (คือโดนระเบิดตายพร้อมกัน 2 คนสุดท้าย หรือหมดเวลา) เมื่อชนะตามจำนวนที่กำหนด ผู้เล่นคนนั้น จะเป็นผู้ชนะเลิศ
        
        เลือกจำนวนผู้เล่น
        เล่นแบบคนเดียวหรือรวมทีม
        เลือกจำนวนการชนะ
        เลือว่าตัวเล่นตัวไหนให้ผู้เล่นหรือคอมพิวเตอร์บังคับ
        เลือกชุดแต่งกายของตัวเล่น
        เลือกสนามการต่อสู้
        ปรับแต่งต่าง ๆ เพิ่มความได้เปรียบหรือเสียเปรียบ ขั้นตอนการเข้าสู่การเล่น และการเล่นเบื้องต้น
        ฉากในหมวดเล่นต่อสู้ในแต่ละรุ่น จะมีลูกเล่นต่าง ๆ และมีคุณสมบัติดังนี้
        
        แบบธรรมดา เป็นหมวดการเล่นแบบธรรมดาเหมือนหมวดเล่นปกติ ประกอบด้วย ก้อนอิฐ กับบล็อกเหล็ก
        ว่างเปล่า เป็นสนามว่างเปล่าไร้ซึ่งบล็อกเหล็ก ทำให้สามารถระเบิดทุกสิ่งทุกอย่างได้จนเหลือพื้นที่ว่างเปล่า
        ไม้กระดก ถ้าผู้เล่นวางระเบิดไว้ตรงไม้กระดก แล้วไปเหยียบอีกฝั่งหนึ่ง จะทำให้ลูกระเบิดกระเด็นออกไปจากไม้กระดก ซึ่งบางครั้งก็สามารถทำผู้เล่นกระเด็นกันเองได้เช่นกัน
        พื้นลูกศร ถ้าใครมีอุปกรณ์เตะระเบิด แล้วเตะออกไปจนระเบิดไปสัมผัสกับพื้นลูกศร จะทำให้ทิศทางการมาของระเบิดเปลี่ยนทิศไปตามลูกศรที่กำหนด
        ท่อ เป็นท่อที่วางไว้ในสนาม ซึ่งผู้เล่นสามารถเข้าไปวางระเบิดได้ เพียงแค่มองไม่เห็นเท่านั้นเอง
        สปริง ฉากแบบนี้มีเป็นบางรุ่น ถ้าเหยียบแล้ว จะเด้งขึ้น
        ประตูวาร์ป ถ้าผู้เล่นเข้าไปในจุดนี้ จะทำให้วาร์ปไปยังจุดอื่น
        รางเลื่อน ถ้าผู้เล่นหรือระเบิดอยู่ในรางเลื่อน จะทำให้เลื่อนไปตามทิศทางของรางเลื่อน ลูกเล่นสนามหรือฉากการต่อสู้ต่าง ๆ
        แบ่งออกเป็นประเภทต่าง ๆ ดังนี้
        
        รายชื่อเกมต่าง ๆ ของบอมเมอร์แมน
        
        Bomberman
        Bomberman II
        Bomberman'93
        Bomberman'94 เกมบอมเมอร์แมนบนเครื่องวีดีโอเกม (พี-ซี เอนจิน,เกมเก่า,NES)
        
        Bomberman (PS1)
        Bomberman World
        Bomberman Fantasy Race
        Bomberman Land (1) เกมบอมเมอร์แมนบนเครื่องเพลย์สเตชัน 2
        
        Bomberman DS
        Bomberman Land Touch! เกมบอมเมอร์แมนบนเครื่องเล่นอื่น ๆ
        เกมบอมเมอร์แมนรุ่นต่าง ๆ ในสมัยใหม่ ได้มีการกำหนดชื่อตัวละครไว้ในหมวดเล่นปกติ หรือหมวดเนื้อเรื่อง ในที่นี้จะกล่าวถึงตัวละครเบื้องต้นของบอมเมอร์แมน ซึ่งมีดังต่อไปนี้
        หน้าตาของบอมบ์ขาวในมาดดุดัน
        ลูอี้ (Louie)
        ไทร่า (Tirra)
        ปอมเมียว (Pomyu)
        
        บอมบ์ขาว (White Bomberman:しろボン) เป็นตัวละครเอกทุกรุ่นในเกมบอมเมอร์แมน และมักจะให้ผู้เล่นบังคับบอมบ์ขาว ดำเนินตามเนื่องเรื่องต่าง ๆ ในแต่ละรุ่น
        บอมบ์ดำ (Black Bomberman:くろボン) เป็นทั้งคู่หูและคู่แข่งของบอมบ์ขาว ซึ่งในเกมส่วนใหญ่มักจะนำบอมบ์ดำไปเป็นฝ่ายปรปักษ์ ของเกมแทบทุกรุ่น, ในภาคของบอมเมอร์แมน แลนด์ มักจะกำหนดอุปนิสัยของบอมบ์ดำว่า ชอบกินมันเผา และชอบผายลมบ่อย ๆ
        บอมบ์น่ารัก (Pretty Bomber:プリッティーボンバー) เป็นตัวละครหญิงในบอมเมอร์แมน ซึ่งบางเรื่องมักจะใช้บอมบ์น่ารักเป็นนางเอกของเกมในบางเรื่อง ลักษณะของบอมบ์น่ารักคือ ใส่เสื้อสีชมพู และมีหัวใจแปะที่หน้าผาก และมีอุปนิสัยค่อนข้างกวน ๆ ไปบ้างเล็กน้อย
        ลูอี้ (Louie:ルーイ) เป็นจิงโจ้ผสมกระต่าย เป็นยานพาหนะให้เหล่าบอมเมอร์แมนได้ขี่ ในภาคของ บอมเมอร์แมน แฟนตาซีเรส ลูอี้จะมีบทบาทในการเล่นมาก เพราะภาคดังกล่าวเป็นการเอาจิงโจ้มาแข่งกัน
        ไทร่า (Tirra:タイラ) เป็นมังกรแรด เป็นยานพาหนะให้เหล่าบอมเมอร์แมนได้ขี่เช่นเดียวกันกับลูอี้ และมีบทบาทในเกมบอมเมอร์แมน แฟนตาซีเรสเช่นกัน
        ปอมเมียว (Pomyu:ポミュ) เป็นสัตว์ประหลาดหรือมอนสเตอร์ฝ่ายเดียวกันกับบอมเมอร์แมน ลักษณะเป็นตัวสีเหลือง หูยาว ตาเล็กน่ารัก มีมือคล้ายนวม ซึ่งตัวปอมเมียวนี้ น่าจะเป็นสัตว์คู่ใจสำหรับบอมเมอร์แมนได้เลยทีเดียว